“Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu Rusiyanı “İpək yolu” layihəsindən kənarlaşdıracaq” – Rusiyalı ekspertlər

Çünki yüklərin Avropa Birliyi ölkələrinə Rusiya ərazisi ilə daşınması sürət baxımından Çini qane etmir
 
Bu il istismara verilməsi nəzərdə tutulan Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu dəhlizi Avropa Birliyinə tranzit yükləri Rusiya ərazisindən yan keçməklə çatdıracaq.
"Gazeta.ru" xəbər verir ki, bu dəhliz Rusiyanı "Yeni İpək Yolu" layihəsindən kənarlaşdıra bilər. Çünki yüklərin Avropa Birliyi ölkələrinə Rusiya ərazisi ilə daşınması sürət baxımından Çini qane etmir.
BTQ 2017-ci ilin sonu və ya 2018-ci ilin əvvəlində istismara veriləcək. Magistral Çini Avropa ilə birləşdirəcək sürətli və təhlükəsiz ticarət dəhlizi ilə birləşdirəcək "Bir kəmər - bir yol" meqalayihəsinin əsas tərkib hissəsi olacaq. İlk dövrlərdə magistral vasitəsilə 6,5 mln. ton, daha sonra isə daşınmaların 17-20 mln. tona çatırılacağı gözlənilir.
Hazırda Çindən Avropaya quru yükdaşımalarının əsas həcmi Transsibir magistralı vasitəsilə çatdırılır. Çünki Rusiya daşımalar zamanı nisbətən ucuz tariflər (1 konteyner üçün 6-7 min dollar) sayəsində Azərbaycan və Türkiyədən üstünlük əldə edib.
Lakin yeni magistralın tikintisi ilə vəziyyət dəyişəcək. Mütəxəssislər istisna etmirlər ki, Rusiya bir neçə il sonra "Yeni İpək Yolu" layihəsindən çıxa bilər.
"Problem Transsibirdə Rusiya yüklərinin çoxluğu və magistralın aşağı buraxma qabiliyyəti ilə əlaqələndirilir. Çindən iri, əlavə tranzit yüklərə də tab gətirmək asan deyil", - "TeleTrade" şirkətinin analitiki Mark Qoyxman bildirib.
Eyni zamanda Rusiya və Qazaxıstan üzərindən daşınmaların genişləndirilməsinə bu istiqamətlərdə yük qatarlarının hərəkət sürətinin aşağı olması da problem yaradır. Belə ki, Transsibir magistralında orta sürət təqribən 12 km/s təşkil edir. Bununla yanaşı, Qoyxman vurğulayır ki, bu nəqliyyat dəhlizində hərəkəti ləngidən "dar məntəqələr" çoxdur. Ekspertlər hesab edirlər ki, Çin məhz buna görə Rusiyanın nəqliyyat sisteminə sərmayə yatırmağa tələsmir. Sahənin analitikləri etiraf edirlər ki, BTQ-nin tikintisinin yekunlaşması Çindən Avropaya daha rahat marşrutun yaranacağı deməkdir. Bu dəhliz sayəsində yüklərin Qara dənizdə boşaldılmasına ehtiyac qalmayacaq.
Xatırladaq ki, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsinin tikintisi 2008-ci ildə başlayıb. Onun 2011-ci ildə istismara veriləcəyi planlaşdırılmışdı.