Şri-Lanka qətliamın səhnə arxası: ABŞ-Çin savaşı... - TƏHLİL

Baxış sayı:
11953

 Haber7.Com müəllifi Taha Dağlı bu ana qədər 359 adamın həyatını itirdiyi 500-dən çox insanın da yaralandığı, Şri-Lanka hökumətinin “Milli Tövhid Camaatı”nı günahlandırdığı, ancaq hücumu terror təşkilatı İŞİD-ın üzərinə götürdüyü qətliamın arxa planında baş verən prosesləri yazıb.
 
Taha Dağlı – Haber7
 
 Şri-Lankada Xristianların pasxa ayini zamanı kilsələrlə otellərin hədəf alındığı və ən az 359 adamın həyatını itirdiyi hücumların pərdə arxasında çox mühüm detallar var.
Hücumları İŞİD terror təşkilatı üzərinə götürdü. Bu vəziyyət Şri-Lankadaki Müsəlmanları narahat edib. Şri-Lankada əhalinin 12-15 faizi Müsəlmandır. Əksəriyyət Buddist olan ölkədə, Xristianlar da Müsəlmanlar kimi milli azlıqdır. Ancaq hücumlarda kilsələr və Xristianlar hədəfə alındı. Bu səbəblə oxlar ölkədəki Müsəlmanlara çevrildi.
 
İKİNCİ ARAKAN XOFU
 
 Şri-Lankada hazırda eynilə Arakanda olduğu kimi, Müsəlman azlığa qarşı Buddistlər tərəfindən bir soyqırım olması qorxusu var. Ötən ilin mart ayında Kandi şəhərindəki Buddist dəstələrin Müsəlmanlara qarşı hücumları olmuş, onlarla insan həyatını itirmiş, Müsəlmanlara aid yüzlərlə ev və dükan talan etmişdi.
 
İŞİD-la TƏRƏFDAŞLIQDA GÜNAHLANDIRILAN TƏŞKİLAT SƏLƏFİ ÇIXDI
 
 Şri-Lankada kiçik bir qrup olan “Milli Tövhid Camaatı”nın kilsələrə qarşı terror hücumlarının arxasında olduğu iddia edilmişdi. Ölkədəki Müsəlmanların əksəriyyəti sünnidir, içlərində şiələr də var. Ancaq Sünnilərlə Şiələr arasında kəskin fikir ayrılığı yoxdur. İŞİD terror təşkilatının həyata keçirdiyi hücumların arxasında olduğu iddia edilən “Milli Tövhid Camaatı” isə Səudiyyə Ərəbistanına yaxın sılıfi-vəhhabi xəttindəki bir təşkilatdır. Sözügedən təşkilatın üzvlərinin sayının isə 150-200 nəfərə yaxın olduğu bildirilir.
 
İNTERPOL VƏ FTB DÖVRƏDƏ
 
 Hücumları İŞİD terror təşkilatı üzərinə götürmədən əvvəl İnterpolun dövrəyə girdiyi açıqlanmışdı. Şri-Lankadaki Müsəlmanlar xaricdən aparılan istintaq müdaxiləsinin İnterpol ilə məhdud olmadığını, Amerikadan FTB rəsmilərinin də Şri-Lankaya gəldiyini bildirib.
 
ŞRİ-LANKADAKİ MÜSƏLMANLARLA BUDDİST MÜNASİBƏTLƏRİ NƏ VƏZİYYƏTDƏDİR?
 
 Şri-Lankada hazırda hökumətin başında Buddistlər var. Keçən bu ilki seçkilərdə Müsəlmanlar da hökumətdə təmsil hüququ əldə edib. 4-ü nazir, 2-si nazir müavini olmaqla, cəmi 6 nazirlikdə Müsəlmanlar var, bunlardan biri də İqtisadiyyat Nazirliyidir. Buddistlərə gəlincə, hökumətdəki qrup Müsəlmanlarla yaxın münasibətdə olan Buddist partiyasıdır. Ancaq bu mərhələdə hökumətin dəyişməsi məsələsi, bu halda da Müsəlmanlara heç də yaxın olmayan və xüsusən Hindistan təsirində olan digər Buddist partiyaların hökümət rəhbərliyinə keçəcəyi məlum olur.
 
HİNDİSTAN TƏRƏFDARI BUDDİSTLƏRDƏN TƏHDİD MESAJLARI
 
Bu arada hücumlardan bir müddət əvvəl Şri-Lankada Hindistana yaxın Buddist media orqanlarında siyasətçilərin Müsəlmanları hədəf alan və təhdid edən ifadələrinin artdığı diqqət çəkmişdi.
 
ŞRİ-LANKALI MÜSƏLMANLAR TÜRKİYƏDƏN YARDIM İSTƏDİ
 
 Terror hücumlarının səbəbkarı kimi göstərilməkdən narahatlıq duyan Şri-Lankalı Müsəlmanlar, Türkiyədən yardım istədi. İnterpol və FTB-nin araşdırma apardığına diqqət çəkən Müsəlman qruplar, hücumlarda 2 Türk vətəndaşının da həyatını itirdiyini vurğulayıb, Türk hökumətinin Şri Lankadaki araşdırmaya daxil olması istiqamətində müraciət etdi.
 
ŞRİ-LANKA ABŞ-ÇİN RƏQABƏTİNİN HƏDƏFİNDƏ
 
 Şri-Lanka coğrafi mövqeyi etibarilə ABŞ-ın və Çinin xeyli marağını çəkən bir ölkədir. Çinin burada əhəmiyyətli investisiyaları var. Çin üçün Şri-Lanka nəsil-yol layihəsində əhəmiyyətli bir liman və keçid nöqtəsi. Keçən il Kolombo limanı üçün 1 milyard dollardan çox investisiya qoyulub. Çin, nəsil-yol layihəsində Şri-lankaya bütövlükdə 10 milyard dollarlıq investisiya qoymağı planlaşdırır. Çinin, Şri-lanka adasını təbii bir liman olaraq İpək Yolu çərçivəsində bir baza kimi istifadə etmək ideyası var.
 
PAKİSTANDAN SONRA ŞRİ-LANKA
 
 Çinin yeni ticarət marşrutları layihəsində Pakistana yönəlik liman investisiyalarından sonra Pakistan-ABŞ əlaqələri zəifləmiş və Pakistanda terror hücumları artmışdı. Bu gün bu vəziyyətin Şri-Lanka üçün də keçərli olduğu deyilir. Şri-Lankanın Hindistana olan yaxınlığı, Hindistanın isə ABŞ-İsrail fonunda yerləşməsi, Çinin Şri-Lankaya qarşı hesabatlarında mənfi amillərdir. Sözügedən bu güc balanslarında ABŞ-ın Hindistanın əli ilə Şri Lankanı Çinə verməmək üçün həmlələr etdiyi və ya edəcəyi güman edilir. Bu terror hücumlarının pərdə arxasında da bu amillərin olduğu irəli sürülür. Çünki Şri-Lankada terror hücumlarından sonra Müsəlmanların ləğvi və birbaşa Hindistana bağlı Buddist qrupların hakimiyyəti həmin tənlikdə ABŞ-ın əlini qüvvətləndirəcək.
 
“SIRADA AVSTRALİYADIR” İDDİASI
 
 Yeni Zelandiyada Müsəlmanlara qarşı məscid hücumlarından sonra Şri-Lankada kilsələrə qarşı hücumlar, bunlara Pakistanda son bir ildə artan terror hücumlarını da əlavə etsək, ABŞ-Çin rəqabətinə diqqət çəkənlər, növbəti terror hədəfinin Avstraliya ola biləcəyini də irəli sürür. Çünki bu barədə Çinin Avstraliya üzərində, xüsusilə də kənd təsərrüfatı layihələrində sıx əlaqələri və investisiyaları mövcuddur.
Müxalifət.az