Rusiya Belarusiyanı "udmağa" çalışır: PUTİN LUKAŞENKODAN QİSAS ALACAQ? / TƏHLİL

Baxış sayı:
3391

Vladimir Putin növbəti səlahiyyət müddətinin sona çatacağı 2024-cü ildən sonra da hakimiyyətdə qalmaq üçün ölkəsinin konstitusiyasını dəyişdirmək qərarına gəldi. Yəqin ki, bunda xüsusi bir yenilik yoxdur. Lakin "Bloomberg" bu yaxınlarda rus diktatorunu bu addımı atmağa nəyin səbəb olduğu barədə məlumat verdi.
Nəşrin mənbələrinə görə, əvvəlcə Putin Aleksandr Lukaşenkonu "super gücün yaradılması ilə bağlı ölmüş sazişi canlandırmağa" inandırmaq niyyətində idi. Lakin Lukaşenko gələcək ümumi parlamentdə xüsusi vəzifə üçün müstəqil dövlətin başçısı vəzifəsini qurban verməkdən qəti şəkildə imtina etdi.
Ruslar, Belarus istehlakçıları üçün neft qiymətlərini qaldıraraq Lukaşenkonu birləşməyə məcbur etməyə çalışdılar, lakin bu da "ata"nın fikrini dəyişmədi. Hətta Rusiya karbohidrogen idxalından tamamilə asılı olan ölkəsinə alternativ neft tədarük mənbələri axtarmağa başladı.
Jurnalistlər Putinin mətbuat katibi Dmitri Peskovdan Moskvanın Minskə suverenliyindən imtina etməsini təklif edib-etmədiyini soruşduqda, o cavab verdi: “Xeyr, belə deyil. Prezidentlər ittifaq daxilində inteqrasiyanın dərinləşməsindən danışırlar”. 
Cəmi iki gün keçdi və Lukaşenkonun özü bu sözlərə cavab verdi: “İnteqrasiyanı Belarusu ələ keçirmək kimi başa düşürlər. Bu inteqrasiya deyil, birləşmədir".
Belarus prezidenti, tam birləşməyə qarşı çıxır. Bəli, amma həqiqətən deyil. Əslində, məsələ hakimiyyətin kimin əlində qalmasıdır. Sitata baxın: “Belarusiyanın Rusiyanın tərkibinə girməsi haqda söhbət belə ola bilməz. Ancaq zarafat etdim (hər zarafatda bir həqiqət var): vahid dövlət mümkündür - əgər Rusiya Belarusiyanın tərkibinə daxil olarsa, Belarus prezidenti bu vahid dövlətin prezidenti olarsa. Lukashenko şərt deyil”.
Minlərlə belarus Rusiya ilə birləşməməsini xahiş edərək ona məktub yazırlar. Ancaq təbii ki, bu seçim Putinə yaramır. O, Lukaşenkoya xor baxır, onu kobud kolxozçu hesab edir, ona görə də əlbəttə ki, ona Kremlin açarlarını verməyəcək və şübhəsiz inadkar Belarusiyadan qisas almağa çalışacaq.
Son bir neçə həftə ərzində Moskva Putinin Avropada başqa bir hərbi əməliyyat keçirmək niyyəti barədə şayiələr səsləndirir. İddiaya görə, konstitusiyaya dəyişikliklərlə bağlı səsvermədən əvvəl yarı ölü reytinqini artırmaq üçün bunu edəcək. Bu şəraitdə Lukaşenko əsəbləşməyə başladı. Əlbəttə ki, özünə güvənir. Ancaq yenə də anlayır ki, ruslar, əlbəttə ki, ən kiçik bir fürsət verərsə, onu mütləq taxtdan salacaqlar.
Fevralın 17-də Lukaşenko "qonşu dövlətlərin Belarusiya sərhədlərində hərbi fəallığı artır" dedi. Hansı dövlətlər olduğunu göstərmədi, ancaq NATO ölkələrinin hərbi təlimlərində iştirak etmək istəyini açıqladı.
Üstəlik, yanvarın sonlarında o, Belarusun bütün hərbi rəhbərliyini tam dəyişdirdi. Görünür ki, o, uzun müddət rəhbər vəzifələrdə çalışan bu generallara etibar etmir. Və düz edir. Yəqin ki, Belarus generallarının yarısı Moskvaya işləyir.

Ancaq Kremlin hərbi istilası və hakimiyyəti ələ keçirməsi üçün səbəb lazımdır. Ukraynanın işğalına Maydanı bəhanə etdi. Belə şeyin Minskdə başlaması üçün Putin belarusların neftini kəsməyə başlayırlar.
Mənası sadədir: Lukashenko neftsiz uzun müddət davam gətirməyəcək-iqtisadiyyat çökəcək, küçələrdə iğtişaşlar başlayacaq və rus ordusu "qardaş xalqa kömək edəcək".
Belarus "ata" anlayır ki, neft olmasa mütləq problem başlayacaq. Buna görə o, artıq tranzit boru kəmərindən lazımi miqdarı götürəcəyinə söz verdi.
Putin Peskovun dili ilə elan etdi ki, Lukaşenkonun duyğularının cənginə düşüb, ancaq onunla danışmağa davam edəcək. Bu sözləri belə anlamaq lazımdır: "Belarusiya partizanları, təslim olun, mühasirədəsiniz, müqavimət faydasızdır ". Moskvada bu cür söhbətlərə konstruktiv dialoq deyilir.
Lukaşenko Qərbdən kömək istəməyə çalışdı, ancaq orada onunla danışmaq istəmirlər. Fevralın 17-də AB Şurası Minskə qarşı tətbiq olunan iqtisadi və diplomatik sanksiyaları uzatdı. Avropalılar Putinlə qarşıdurmada Lukaşenkoya kömək etmək istəyirlər, amma edə bilmirlər.
Onun hakimiyyəti illərində bir çox Belarus müxalifətçisi itkin düşdü, öldü və ya ölkədən qovuldu. Lukaşenkonun özü insan haqlarını, söz azadlığını və ədalətli seçkiləri tapdaladı. Bütün bunlardan sonra Avropada ona heç kim kömək etməz. Özü daha kiçik bir nüsxəsi olan canavarla tək qaldı. İndi bu canavar onu yeməyə hazırdır.
İndi bu hekayənin maraqlı yeri başlayır. Moskva bu dəfə Lukaşenkoya başa salmağa çalışır ki, bundan qaçış yoxdur. Ona iki seçim verilir:
Birincisi, utanc içində, bütün ölkəsini Putinin sərəncamına vermək, ancaq özünü və nəslini Moskvada rahat bir həyatla təmin etmək.
İkincisi, müqavimət göstərməyə başlamaq və çox güman ki, hər şeyi tamamilə itirmək.
Üçüncü seçim var - erkən, həqiqətən demokratik seçkilər keçirmək
Sonra sülh yolu ilə ölkəni müstəqilliyi qorunmaq üçün Avropadan kömək istəyəcək varisə təslim etmək.
O nə qərar verirsə versin, Ukrayna üçün Belarusiyanın müstəqil ölkə qalması çox vacibdir. Buna görə Putinin başqa bir ilhaq həyata keçirməsinə imkan verməyəcək bütün qüvvə və proseslər dəstəklənməlidir.
"İnosmi.ru"

Tərücmə etdi: Muxalifet.az