https://inosmi.ru/
65 yaşlı Aleksandr Lukaşenko artıq əsrin dörddə biri qədər Belorusiyaya rəhbərlik edir, bu onun beşinci prezidentlik müddəti olsa da hakimiyyəti əlindən vermək istəmir. Hələ ki. Amma Rusiya bu kiçik qonşusuna təzyiqi gücləndirir. Gözlənilən parlament seçkiləri Belorusiya dövlətinin tarixində sonuncu ola bilər-bu yalnız Minskdəki müxalifətçilərin mövqeyi deyil.
Moskva hesab edir ki, birləşməli olan mütləq bir yerdə olmalıdır. Bu iki ölkə 1999-cu ildə vahid dövlətin yaradılması haqda müqavilə imzaladılar. Planlar böyük idi: eyni valyutası olan federasiya, ümumi hüquq, iqtisadi, parlament və dövlət sistemi.

Özünəməxsus mini SSSR 
Lakin 20 il ərzində heç nə baş vermədi. Bu il isə Moskva inteqrasiya məsələsini aktivləşdirməyə başladı.   
Ölkələr çox yaxındırlar, Belorusiyada rəsmi və şəxsi müqavilələrin 90% -i rus dilində bağlanılır. Aparılmış rəy sorğularına görə, belorusların çox az hissəsi Rusiya ilə birləşməni dəstəkləyirlər. Amma böyük qonşu ilə inteqrasiyanı dəstəkləyirlər. Bunda yalnız tarixi əlaqələr rol oynamır, həm də Moskvanın təbliğatı, KİV-lər və internet böyük rol oynayır.  
Birinci şərqdən gələn siqnal –“uğurlu Rusiyadır”. Bu ölkənin iqtisadiyyatdan tutmuş idmana kimi uğurları nümayiş olunur.  

Belarusiya xilas olmalıdır
Sonra ikinci tezis meydana çıxır: "Belarusiya dağılmaq ərəfəsindədir və onu xilas etmək lazımdır." Bu xilaskarın kim olduğunu aydınlaşdırmaq üçün üçüncü siqnaldan istifadə olunur: "Avropada heç kim sizi gözləmir." İndi Moskva rəhbərliyinin İttifaq Dövlətinin yaradılması haqqında müqaviləni yenidən canlandırmağa çalışması bu sənədin 20 illiyi ilə əlaqəli deyil. Hər iki prezident bunu 8 dekabrda təntənəli şəkildə inteqrasiya üçün yol xəritəsinin imzalanması ilə təntənəli şəkildə qeyd edəcəklər.
Moskvanın təkidi ilk növbədə "2024 Layihəsi" ilə əlaqədardır. Bu başlıq altında  “Belorus partizanı” müxalifət qəzeti və Rusiya KİV-ləri 2024-cü ilə Putinin sonuncu prezidentlik müddəti bitdikdən sonra nə edəcəyini müzakirə edirlər. Rusiya prezidentinin həqiqətən hakimiyyəti kiməsə verəcəyinə inananlar azdır. O dövrdə Putinin demək olar ki, 72 yaşı olacaq.
Altı illiyə baş nazir Dmitri Medvedevlə vəzifənin dəyişdirilməsi, yəqin ki, nəzərdən keçirilməyəcək. Ömür boyu prezident səlahiyyətlərini icra etmək üçün konstitusiyanın dəyişdirilməsi indi çox riskli görünür. Payızda keçirilən regional və bələdiyyə seçkiləri, Kremlin hiylələrindən narazılığın artdığını göstərdi. Buna görə, Kremldən uzaq Rusiya mediasına görə, unikal bir həll variantı hazırlanır. Bir seçim Rusiya-Belarus Birliyinin federal dövlətə çevrilməsidir.
Lukashenko buna qarşıdır - bilir ki, bu cür planlar onun hakimiyyətinin sonu deməkdir. Moskvadan tezliyi getdikcə artan ekspansiv ritorikaya qarşı müdafiə kimi, onun hökuməti Belarusiyanın milli və mədəni kimliyini vurğulamağa çalışır. Ancaq bu simvolik bir siyasətdən başqa bir şey deyil: Moskvadan iqtisadi asılılıq çox böyükdür. Bir neçə ay əvvəl Lukashenko ölkəsində Rusiya hərbi mövcudluğunun çoxdan planlaşdırılmış yayılmasını qadağan etdi. Ancaq Rusiya raketlərinin Smolenskdə yaxud qərbə doğru bir neçə kilometr məsafədə yerləşdirilməsinin strateji əhəmiyyəti yoxdur.

Qərbdə dayaq axtarılır
Belarusiya prezidenti Qərbdə qəti şəkildə dayaq axtarır. Bu yaxınlarda Avstriya səfərindən qayıtdı, bu ölkə Belarusun ən vacib qərb tərəfdaşıdır. Vyanadan bir mesaj gətirdi. AB üçün avtokrat Lukashenkonun dəstəklənməsi ideyası o qədər də cəlbedici deyil. Həm də təcili olaraq pula ehtiyacı var - ya da ən azı Moskvadan neft və qaz tədarükündə endirim. Gələn il yenidən prezident olacağını söyləyən Lukaşenkonun manevr imkanı yoxdur.
Putinin “2024 Layihəsi" üçün mini SSRİ yaradılması hələ həllini tapmamış məsələdir. Bunun üçün Moskvanın nöqteyi-nəzərincə elə etmək lazımdır ki, ortaq 3 dövlətin başçısının əlində real hakimiyyət cəmləşsin.
Şükürova Ülviyyə, 
Muxalifet.az