Yeni telefonlar üçün rüsumlar 4 dəfədən 30 dəfəyə qədər artıb

Azərbaycanda fiziki şəxsin xaricdən gətirdiyi mobil telefonun Rabitə, Nəqliyyat və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyində qeydiyyat rüsumu aparatın xüsusiyyətlərindən asılı olaraq 5 manatdan 30-150 manata qədər bahalaşdırılıb. Nazirlər Kabinetinin yeni rüsumlar haqqında qərarı iyulun 31-də dərc edilib. Qeydiyyatdan keçirilməyən yeni telefon şəbəkədən ayrılır. Bu yenilik telefonları satış üçün ölkəyə gətirən şirkətlərə şamil olunmur.
Bazar qiyməti 100 dollardan artıq olmayan, foto və videoçəkiliş funksiyaları olmayan və internetdən istifadəni dəstəkləməyən mobil qurğulara 20 manat dövlət rüsumu qoyulur. Qeydiyyatı zamanı Azərbaycan Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin rəsmi saytındakı kataloqda markası və modeli, habelə bazar qiyməti göstərilməyən qurğuların qeydiyyatına da 20 manat ölçüsündə dövlət rüsumu qoyulur. Digər hallarda şəxsi istifadə üçün mobil qurğular əldə edən fiziki şəxslər üçün dövlət rüsumunun ölçüsü aşağıdakı kimi təşkil edəcək:
qurğunun bazar qiyməti 100 dollar olduqda - 30 manat;
qurğunun qiyəti 101 dollardan 200 dollara qədər olduqda - 50 manat;
qurğunun qiyəti 201 dollardan 400 dollara qədər olduqda - 60 manat;
qurğunun qiyəti 401 dollardan 700 dollara qədər olduqda - 70 manat;
qurğunun qiyəti 701 dollardan 1000 dollara qədər olduqda - 100 manat;
qurğunun qiyəti 1001 dollar və daha yuxarı olduqda - 150 manat.
Əvvəllər fiziki şəxslər üçün dövlət rüsumunun ölçüsü şəxsi istifadə üçün əldə olunan mobil qurğunun bazar qiymətindən asılı olmayaraq, 5 manat təşkil edirdi.

Topdan satış tacirlərinin maraqlarına uyğun
Azərbaycan manatının iki dəfə devalvasiyaya məruz qalmasından sonra vətəndaşların xarici səfərlərindən telefon gətirməsi daha sərfəli olub. Xaricdən özlərinə, yaxınlarına və satış üçün telefon gətirən çoxsaylı azərbaycanlı turistlər indi bu yolla səfərin xərcini çıxara bilməyəcəklər, belə ki, artıq "şəxsi telefon biznesindən" gəlir sıfıra bərabərdir və ya xeyli azalıb. Müvafiq olaraq, mobil telefonların topdaş idxalı ilə məşğul olan şirkətlərin sahibləri sevinirlər, belə ki, əvvəllər telefonlarını xaricdən alan alıcılar indi onlara məxsus mağazalara can atacaqlar.
Telefonların Rabitə Nazirliyi sistemində qeydiyyatı proseduru bu idarəyə daha bahalıya başa gəlməyə başlamayıb. Deməli, yeni rüsumlar dövlət büdcəsinin doldurulması və topdan satış tacirlərinin maraqlarının müdafiəsi üçün tətbiq edilib.

Cəmiyyətin reaksiyası
Cəmiyyətdə bu xəbəri ağır qəbul ediblər, onu ictimai nəqluyyatda gediş haqlarının artırılmasının, benzinin qiymətinin iki dəfə artırılmasının və qida məhsullarının qiymətlərinin daimi artımının davamı hesab edirlər. Ekspertlər payızda elektrik enerjisinin, solyar yağının, mazutun və benzinin qiymətinin bahalaşacağını təxmin edirlər.
"Niyə başqa rüsumlar deyil, məhz bunlar? Onların ölçüsünü nə ilə izah edirlər? On minlərlə də olsa, artıq pul sizə nə verəcək? Büdcəni əhəmiyyətli dərəcədə doldurmağa imkan verəcək? Niyə ictimai nəqliyyatda gediş haqqını 50% artırdıqdan sonra indi də mobil qurğuların qeydiyyat rüsumlarını bu qədər qaldırırsınız? Niyə insanları qəzəbləndirirsiniz, bilmək olar? Təhrik edirsiniz?", deyə bloger Həmid Həmidov hökumətə sual edir.
İctimai xadim, hərbi ekspert Üzeyir Cəfərov Azərbaycanda XXI əsrdə tərəqqinin, informasiya texnologiyalarının inkişafının qeydinə qalınmadığına, cəfəng və əsassız qərarlarla qazanc əldə etməyə çalışıldığına təəccüb edir. O, hökumətin qərarını reqressiv hesab edir, "onu ləğv etmək, axmaq ideyanın təşəbbüskarlarını isə təcili məsuliyyətə cəlb etmək lazımdır".
Mobil telefonların qeydiyyat rüsumlarının minimum 4, maksimum 30 dəfə artırılması haqqında ictimai ekspert, "Multimedia" QHT-nin direktoru Osman Gündüz FB-də fikir bildirib. "Təcili fikir bildirməyi lazım bilirəm, Nazirlər Kabinetinin qərarını normal məntiqə sığmayan biabırçılıq adlandırıram", deyə ekspert reaksiya verib.
O, Nazirlər Kabinetinə rüsumların bahalaşdırılması layihəsini təqdim edən bu qərarın müəlliflərinin kim olduğunu bilmək istəyir, bu məmurları Azərbaycanda telefon satışı ilə qazanc əldə edən bir qrup insanın lobbiçiləri hesab edir. Osman gündüz hesab edir ki, lobbiçilər bu yolla Azərbaycanda yeni 4G, 5G və LTE texnologiyalarının, elektron hökumətin, rəqəmsal cəmiyyətin tətbiqini ləngidirlər, belə ki, yüksək sürətli trafiki dəstəkləyən aparatları əldə etmək sərfəli olmayacaq. Ekspert hesab edir ki, rüsumlar haqqında qərarın təşəbbüsünü irəli sürən və onu qəbul edən Nazirlər Kabineti prezidentin innovasiyaların stimullaşdırılmasından və elektron cəmiyyətin inkişafından ibarət olan siyasətinə qarşı çıxır.
Osman Gündüz Prezident Administrasiyasını Nazirlər Kabinetinin mobil telefonların qeydiyyatına görə yeni rüsumların tətbiq edilməsi haqqında qərarına təcili reaksiya verməyə çağırıb: "Qərarı ləğv etmək, lobbiçiləri müəyyən etmək və onlara qarşı müvafiq tədbirlər görmək lazımdır".